Tip 1 diyabet en sık 5-15 yaş grubunda görülse de 1 yaşın
altındaki bebeklerde bile ortaya çıkabiliyor. Güzel haber ise sinsi ilerleyen
tip 2 diyabetin aksine erken dönem belirtiler vermesi. Bu sayede zamanında
müdahale edilebiliyor ve çocuk kaliteli bir yaşam sürebiliyor. Erken teşhis
içinse öncelikle tip 1 diyabetin hangi sinyaller verdiğini bilmek gerekiyor!
Ülkemizde yaklaşık 20 bin diyabetli çocuk ve ergen olduğu
biliniyor, her yıl 1500 civarında çocuğa da diyabet tanısı konuyor.
Erişkinlerden farklı olarak çocuk ve ergenlerde çoğunlukla tip 1 diyabet
görülüyor. Son yıllarda insülin kullanımının kolaylaşması ve tip 1
diyabetlilere yönelik teknolojik gelişmeler sayesinde diyabetli çocuklar
kaliteli bir yaşam sürebiliyor. Çocuk Endokrinolojisi Uzmanı Dr. Öğr. Ü. Saygın
Abalı tip 1 diyabet belirtilerinin genellikle 1-2 ay sürdüğüne dikkat çekerek,
“Bu süreçte fark edilip tedaviye başlanırsa insülin eksikliği sonucu oluşan
diyabet koması önlenebiliyor” diyor. Peki tip 1 diyabetin belirtileri neler?
Sık sık ve bol miktarda idrara çıkma
Sık sık ve bol miktarda idrara çıkma, diyabetli çocuklarda
en sık görülen belirtilerden. İnsülin yetersizliği başlayıp da besinlerle
alınan veya vücutta üretilen glukoz hücrelere taşınamadığında kan şekeri
yükselmeye başlıyor. Kan şekeri belirli bir değerin üzerine çıktığında
böbreklerden şeker atılımı ve buna bağlı olarak idrar miktarında artış oluyor.
Bu nedenle çocuk sık sık ve bol miktarda idrar yapmaya başlıyor.
Gece idrara çıkma, yatağını ıslatma
Gece idrara çıkma ve yatağını ıslatma da diyabetin bir başka
önemli belirtisi. Çocuk Endokrinolojisi Uzmanı Dr. Öğr. Ü. Saygın Abalı
özellikle daha öncesinde uykuda yatağını ıslatmayan çocuklarda yatak ıslatma
problemi başlarsa zaman kaybetmeden diyabet için mutlaka tetkik yapılması gerektiği
uyarısında bulunarak, “Maalesef ki yatak ıslatma genellikle psikolojik
nedenlere bağlandığı için diyabet tanısı gecikebiliyor.”
Çok su içmek
Diyabet hastalığının ilk belirtileri arasında susama
hissinde artış ve buna bağlı olarak çok su içme yer alıyor. İdrarla fazla su
kaybı susuzluk hissine yol açıyor. Bunun sonucunda da çocuk çok su içme
ihtiyacı hissediyor.
Sık ve çok yemek yeme isteği
Kandaki şeker hücrelere taşınamadığı için enerji eksikliği
ortaya çıkıyor ve bu durum çocukta açlık hissinin artmasına neden oluyor.
Kilo kaybı
Şekerden enerji elde edilemediği için vücut yağlarını ve proteinlerini yakmaya başlayınca çocukta kilo kaybı başlıyor. Çocuk Endokrinolojisi Uzmanı Dr. Öğr. Ü. Saygın Abalı bu nedenle eğer beslenmesinde herhangi bir kısıtlama olmadığı veya spor programını artırmadığı halde çocuk kilo kaybetmeye devam ederse zaman kaybetmeden bir hekime başvurmanın çok önemli olduğunu vurguluyor.
Yorgunluk
Yeterli enerji elde edilememesi nedeniyle çocukta halsizlik
ve yorgunluk gibi belirtiler de görülebiliyor. Örneğin sabahları uyanmakta
zorluk çekiyorsa, eskiden kolaylıkla yaptığı sporunu yorgunluktan yapamıyorsa
bir hekim tarafından değerlendirilmesi büyük önem taşıyor.
Genital mantar enfeksiyonları
Vücut sıvılarında artan şekerin mikropların üremesini
kolaylaştırmasına bağlı olarak kız çocuklarında genital bölgede kaşıntıyla
birlikte mantar enfeksiyonları gelişebiliyor.