Yıl 1981…
12 Eylül darbesinin üstünden bir yıl geçmiş…
CHP Genel Sekreter Yardımcısı Altan Öymen siyasi yasaklı olsa da Cumhuriyet gazetesinde
yazılarına devam etmektedir.
Ancak 52 sayılı bildiriyle “eski politikacıların ” Türkiye’nin siyasi veya hukuki yapısıyla ilgili
olarak beyanda bulunmaları, makale yazmaları, toplantı yapmaları’ yasaklanır.
Artık Altan Öymen siyasi yazılar yazamayacağına göre başka bir çare bulunur; ‘il röportajları’ fikri oluşur.
Kentleri sosyal, kültürel, ekonomik yönleri, tarihi coğrafi özellikleri, turistik olanakları, mutfakları, eğlence hayatları…
Kısacası gündelik hayatı tüm yönleriyle anlatmak…
Ama bu sadece yazıyla olacak iş değildir, fotoğraf veya resim de lazımdır.
Teknik olarak gazete ofset baskıya geçmemiştir, fotoğraf kalitesi kötüdür.
Ona da mükemmel bir çözüm bulunur: “Çizgileriyle her şeyi canlandırabilen, konuları, sorunları karikatür yoluyla en iyi şekilde anlatan Tan Oral projeye dahil olur.”
Böylece Altan Öymen ile Tan Oral düşerler Adana yollarına…
***
Tan Oral anlatıyor “Acılı Adana’da”; “Öymen Adana’da yörenin mülki amirinden sokaktaki adamına, sanayicisinden kebapçısına, bahçesi antik heykellerle dolu Arkeoloji Müzesi’nin yöneticisinden eski Hatay Cumhurbaşkanı’na ve Torosların yaylalarında volta atan Adanalılara kadar herkesle konuşuyor, ben de sessizce pür dikkat onları izliyor, sonra da çizgiye vururdum.
Altan Öymen de sıra: “Röportaj dizisini hazırlamak, o askeri yönetim döneminin koşulları altında da olsa, gazetecilik hayatımın çok severek yaptığım görevlerinden biri oldu. Adana’nın ve komşusu illerin -o zamana kadar farkına varamadığım- değerlerini, özelliklerini o çalışma sırasında öğrendim.”
***
Uçaktan inerler İncirlik’te. Tan Oral Öymen’e; “ne kadar çok bisiklet var!” der, ardından da ekler
“Bir de şu erkeklerin pantalonları.
Buranın modası galiba!’’ Adanalı şalvarımsı bacak araları bol, alta doğru darlaşan pantolon giyer ya.
Tan Oral’ın ilk çizgiye düşenleri, bisiklet ve pantalon olur!
Mitolojideki yeri,
Evliya Çelebi Seyahatnamesi’ndeki Ramazaniye Kalesi, yani Adana, ünlü Saat Kulesi, gelmiş geçmiş belediye başkanları, turizm, yayla ritüeli, sanayicilik, pamuk, türküleri…
Adanalı ustalar
Yaşar Kemâl, Orhan Kemâl, Yılmaz Güney, Abidin Dino…
Ve olmazsa olmaz; Adana Kebabı!..
Altan Öymen”in kaleme aldığı, -Adanalı- Tan Oral’ın çizgileriyle katkıda bulunduğu Adana izlenimleri, 15 Eylül 1981’den itibaren yazı dizisi olarak 11 gün boyunca yayımlanır.
***
O yazı dizisi yıllar sonra günümüzde okurla kitap olarak buluşmuş: 01 Adana.
Adana’nın 37 yıl önceki halini merak edenler için!
Kebabıyla, sıcağıyla, pamuğuyla, Seyhan’ı, Ceyhan’ı, portakalı, şalgamı, Taş Köprüsü, ünlü isimleriyle, sanayicisi çiftçisiyle, dertleri güzellikleriyle bir zamanların Adanası bu kitapta!
Kaleminize, çizginize sağlık
Altan Öymen,
Tan Oral!..