Denizli Milletvekili Yasin Öztürk, özellikle son dönemlerde
Çin’den gelen çerezlik çekirdek karşısında mağlubiyete uğrayan çekirdek
üreticisinin hakkını aramak amacıyla soru önergesi verdi.
“Ticaret Bakanlığı Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü 2017 yılı
Çerezlik Ay çekirdeği Raporuna göre; Denizli ilimiz çerezlik ay çekirdeğinde
Türkiye genelinde ekim alanı ( 181 bin 390 da) olarak 2. Sırada olup üretimde
(32 bin 570 ton) birinci Sıradadır. Ve
Türkiye’deki üretim payı yüzde 20’dir” diyen İYİ Parti Denizli Milletvekili
Yasin Öztürk, konuyla ilgili açıklamasında şu ifadelere yer verdi;
“Denizli ilindeki iç dağılımlara baktığımızda da ekim alanı
olarak Çivril ilçesi 102.500 da, Çal ilçesi 34 bin 900 da, Baklan ilçesi 21 bin
da, Tavas ilçesi 16 bin da, üretimde de Çivril 18 bin 250 ton, Çal 6 bin 980
ton, Baklan 3 bin 150 ton, Tavas 2 bin 640 tondur.
Son 5 yıllık Türkiye çerezlik ay çekirdeği dış ticaretini
incelediğimizde 2014 yılı 16 bin 100 ton ihracat 13 bin ton ithalat, 2015 yılı
17 bin 400 ton ihracat 14 bin 500 ton ithalat, 2016 yılı 24 bin 700 ton ihracat
15 bin 800 ton ithalat, 2017 yılı 22 bin 100 ton ihracat 29 bin ton ithalat,
2018 yılı 12 bin 300 ton ihracat 49 bin ton ithalat.
Yukarıdaki verilere baktığımızda son 2 yılda çerezlik ay
çekirdeği ithalatımız aşırı şekilde artmış ve bunun çoğunluğunun Çin’den gelen
çerezlik ay çekirdeği olduğu bilinmektedir.
Kuruyemiş sektöründe üretim ve tüketimde en büyük paya sahip
olan çerezlik ay çekirdeği üretimi ülkemizin ihtiyacına yetmemekte ve yıllara
göre artan talep ithalat yoluyla karşılanmaktadır. Halbuki ülkemizde yeterli
üretim potansiyeli ve ekim alanı bulunmaktadır.
İthalatın serbest olması, çerezlik ay çekirdeği üretiminin
devlet tarafından yeterince desteklenmemesi ve üretimdeki girdi maliyetlerinin
aşırı yükselmesi ve son dönemlerdeki yaşanan ekonomik kriz sebebiyle üretici
ürününü düşük fiyatlardan satmak zorunda kalmaktadır.
Çerezlik ay çekirdeği izlenen tarım, sanayi ve ticaret
politikaları ile uluslararası ithalattan yoğun bir şekilde etkilenmektedir.”
Öztürk’ün Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli tarafından
yazılı olarak cevaplandırılması istemiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi
Başkanlığına sunduğu soru önergesinde ise şunlar yer aldı;
“Bu bağlamda;
1- Ülkemizde çerezlik ay çekirdeği üretiminin tüketimi
karşılayamaması, çerezlik ay çekirdeği ekim alanlarının giderek azalması yüksek
miktarda çerezlik ay çekirdeği ithalatına sebep olmaktadır.
Çerezlik ay çekirdeğinde dışa bağımlılığı (ithalatı)
azaltmak için bakanlığınızca uygulanan politikalar var mıdır? Nelerdir?
2- Çerezlik ay çekirdeği üretiminde maliyet sorunu vardır.
Girdi maliyetlerinin artışı üretimi azaltmakta, sürdürülebilirliğini tehdit
etmektedir.
Çiftçimizin en önemli 5 girdisi tohum, mazot, zirai ilaç,
gübre, tarımsal sulamada kullanılan elektrik gibi girdi maliyetlerinde çiftçiye
destek vermeyi düşünüyor musunuz?
3- Türkiye tarım havzaları üretim ve destekleme modeli
kapsamında desteklenen ürünler arasında neden çerezlik ayçekirdeğin’de
Denizli-Baklan, Denizli-Çal, Denizli-Çivril, Denizli-Tavas havzalarında devlet
desteği verilmemektedir?
4- 2018 yılında ayçekirdeği üretiminde Denizli’de yaşanan
hastalıklardan dolayı ( orabanş canavar otu, mildiyö hastalığı) çerezlik
ayçekirdeği verim rekoltesinde %20’lere varan verim ve rekolte düşüşü vardır.
Tarım Bakanlığının ruhsata tabi ilaçları yetersiz kalmaktadır. Ürün deseni
değiştiği konusunda çiftçimiz neden Bakanlığınız tarafından
bilinçlendirilmiyor?”