Mimarlar Odası Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Cüneyt Zeytinci’nin
Salda Gölü’nün korunması için yapmış olduğu çağrı şu şekilde;
‘‘TBMM devre dışı bırakılarak 2011 yılında Kanun Hükmünde
Kararnameler yayınlanmasının ardından 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını
Koruma Kanunu değiştirilerek koruma politikalarında var olan güvenceler ortadan
kaldırılmıştır. Bağlı olarak Özel Çevre Koruma (ÖÇK) Kurumu Başkanlığı
kapatılmış, yetkileri Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bünyesinde oluşturulan
Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü’ne devredilmiştir.
Ardından Bakanlık tarafından ülke düzeyinde doğal sit
alanlarına yönelik çalışma başlatılmış; Doğal Sit Alanı statüsü yapılaşmaya
izin vermeyen korunan alanlar; Tabiat Parkı statüsü ile günübirlik kullanıma,
ÖÇK statüsü ile turizm amaçlı yatırımlara açılmıştır. Koruma alanlarının bir
kısmının sınırları daraltılmış veya sit kararları kaldırılmıştır.
Ülkemizin eşsiz doğal varlıklarından Salda Gölü hakkında;
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 18 Şubat 2019 tarihinde yaptığı
"Salda Gölü'nü çevre koruma bölgesi olarak ilan ediyor, kıyısında da 300
bin metrekarelik Millet Bahçesi oluşturuyoruz" şeklindeki talimatı
sonrasında, bölgenin yapılaşmaya açılması ve giderek yok edilmesi yönünde
adımlar atılmaya başlanmıştır.
Bu amaçla Burdur İli Yeşilova İlçesi’nde bulunan ve daha
önce doğal sit alanı ile tabiat parkı koruma statülerine sahip olan Salda Gölü;
14 Mart 2019 tarih ve 824 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Özel Çevre Koruma
Bölgesi ilan edilmiştir.
Karar ekinde yer alan “Bu kararın yayımı tarihinden önce
onaylı planlarına veya mevzuata uygun olarak ruhsatı alınmış ve inşaatı su
basman seviyesinde tamamlanmış yapıların inşaatına, ruhsat ve eklerine göre
devam edilir” ifadesi ile alanda geçmişte yapılan yapılar meşrulaştırılmış;
bölgedeki yapılaşma baskısı artırılmıştır.
30 Mayıs 2019 tarihinde ise; Salda Özel Çevre Koruma
Bölgesi, Burdur İli, Yeşilova İlçesi, Salda Gölü ve Çevresine İlişkin
Hazırlanan 1/25000 ve 1/5000 Ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planları ile
1/1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
tarafından onaylanmıştır.
Antalya - Burdur - Isparta Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni
Planında “Bu
alanlar içerisinde bulunan hassas alanlar, orman
alanları, tarım
alanları, sulak alanlar, kumullar vb. alanları tehdit edici yönde ve yoğunlukta yapılaşma kararı getirilemez” hükmüyer almaktadır. Buna karşın; Bakanlıkça onaylanan imar planlarında kullanıcı
sayısının artırılmasına ve yoğun yapılaşmaya yönelik kararlar alınmış;
Rekreasyon alanı ve Özel Proje alanı olarak belirlenen alanlarda; tuvalet,
büfe, kafe, oturma alanı, mescit, kamping alanı, bungalov, lokanta, satış
birimleri ve benzeri tesisler ile otopark alanlarının yer alabileceği
belirtilerek yapılaşmanın önü açılmıştır.
Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) tarafından imar
planlarının kesinleşmesi beklenmeksizin ilan edilen ve 31 Temmuz 2019 tarihinde
yapılacak olan Burdur İli Yeşilova İlçesi Salda Gölü Millet Bahçesi Ve Millet
Bahçesine Ait Sosyal Donatılar İnşaatları İle Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi
İhalesi ile Salda Gölü çevresinde açık alan düzenlemeleri hariç 28 bin 100 m²
yapılaşma planlanmıştır.
Salda Gölü; biyolojik çeşitliliğin yüksek olduğu,
çevresindeki sulak alan, dere, kumul, ibreli orman, ağaçlık, dağ bozkırı gibi
habitatlarla endemik ve nesli tehlike altındaki türlerin barınma, beslenme ve
üreme alanı olup, jeolojik ve kimyasal özellikleri ile Mars gezegeninin yüzey
özelliklerini (magnezyum yüklü beyaz kayalar) taşıyan dünyadaki iki bölgeden
birisi olma özelliğini taşımaktadır. Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN)
tarafından koruma altına alınan kritik türlere ev sahipliği yapan göl;
Türkiye’nin en derin gölüdür.
Göl ve çevresinde alınan yapılaşma kararları; antropojenik
(insan faaliyetleri sonucunda meydana gelen) baskıyı, kullanıcı yoğunluğunu ve
yapılaşmayı artırarak; ekosistemin bozulmasına, çevre kirliliğine, yaratacağı
gürültü ve ışık kirliliğiyle göl kıyılarında üreyen kuş nüfusu ve yavruları ile
diğer canlılar üzerinde olumsuz sonuçlara neden olacaktır. Doğal, tarihi ve
kültürel değerleri geri dönülmez biçimde zarar görecektir.
Türkiye’nin tarafı olduğu uluslararası sözleşmeler ve
anayasa gereği Devlet; tabiat varlıklarının ve değerlerinin korunmasını
sağlamak ve bunun için gerekli tedbirleri almakla; deniz, göl ve akarsu
kıyılarıyla, sahil şeritlerinden yararlanmada öncelikle kamu yararını
gözetmekle sorumludur.
İnsanlığın ortak mirası olan Salda Gölü ve çevresinin
taşıdığı bütün değerlerle birlikte korunması için; İmar Planları, ilgili
uzmanlar, bilim insanları ve meslek örgütlerinin görüş ve önerileri
doğrultusunda değiştirilmeli, Millet Bahçesi İhalesi iptal edilerek proje ve
uygulamalar durdurulmalıdır.
Mimarlar Odası olarak; koruma mevzuatına aykırı biçimde ilan
edilen ve Salda Gölü’nü yapılaşmaya açan Salda Gölü Millet Bahçesi Ve Millet
Bahçesine Ait Sosyal Donatılar İnşaatları İle Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi
İhalesi’nin iptali amacıyla dava açtığımızı, İmar Planları hakkında da hukuki
süreci takip edeceğimizi ve bu eşsiz doğa güzelliğinin korunması için her türlü
hukuki ve demokratik girişimlerde bulunacağımızı önemle vurguluyoruz.
Bu çerçevede çağdaş, bilimsel bir planlamaya dayanmayan
politikalar ve yatırım kararları ile; doğal çevrenin sistemli bir şekilde rant
alanı haline getirilerek yok edilmesi sürecinde yer almamaları gerektiği
düşüncesiyle; meslektaşlarımızı yapılacak olan ihaleye katılmamaya, Salda Gölü
ve çevresinin korunması için duyarlı tüm kesimleri ve sorumluları harekete
geçmeye çağırıyoruz.’’