Özellikle genç emekli olan veya emeklilikten sıkılanların
merak ettiği bu soruya Devlet Personel Başkanlığı (DPB) yanıt verdi. DPB, 22
yıl memur olarak görev yaptıktan sonra emekli olan bir kişinin, memuriyete
dönme talebini değerlendirdi.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Emeklilerin yeniden
hizmete alınması" başlıklı 93. maddesi, Emekli Sandığı Kanunu uyarınca
emekli olanlardan, sınıfında yazılı nitelikleri taşımakta bulunanların
kurumlarda boş kadro bulunmak şartıyla yeniden memurluğa alınabileceklerini
düzenliyor.
2005 yılında çıkartılan 5335 sayılı kanun ise emekli kamu
görevlilerinin yeniden kamuda çalışabilmesi konusunda sınırlamalar ve
istisnaları düzenliyor. Buna göre, Cumhurbaşkanı tarafından atananlar veya
görevlendirilenler, TBMM'ce yapılan seçimler sonucunda görev verilenler ile
üniversite öğretim üyeliklerine atanlar hariç olmak üzere, emekli aylığı
alanların genel bütçeye dahil dairelerin, katma bütçeli idarelerin ve bütçeden
yardım alan kuruluşların kadrolarına açıktan ataması yapılamıyor.
Devlet Personel Başkanlığı, 5335 sayılı kanun yorumlanırken,
kanunun gerekçesinin de dikkate alınması gerektiğine dikkat çekti. Kanunun
gerekçesinde, yeni mezun olan genç ve nitelikli kişilerin sayısının artmasına
rağmen, kamu kurum ve kuruluşlarının personel alımlarının oldukça kısıtlı olduğu,
tercihini emeklilik yönünde yapmış ve emeklilik haklarını elde etmiş kişilerin
tekrar kamuda istihdamının önlenmesinin öngörüldüğü kaydedildi.
HANGİ KURUMLARA ATANABİLİR?
Yapılan değerlendirmeye göre, emeklilik veya yaşlılık aylığı
alanlar, genel bütçeye dahil dairelerin, katma bütçeli idarelerin, döner
sermayelerin, kefalet sandıklarının, sosyal güvenlik kurumlarının ve bütçeden
yardım alan kuruluşların kadrolarına açıktan atanamazlar. Ancak, söz konusu
kamu kurumlarının sözleşmeli pozisyonlarında istihdama ilişkin kanunda bir
kısıtlama bulunmadığı ifade edildi.
Fonların, belediyelerin il özel idarelerinin, belediyeler ve
il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmelerin, özel kanunla
kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşların, KİT'ler ve
bunların bağlı ortaklıkları ile sermayesinin yüzde 50'sinden fazlası kamuya ait
olan diğer ortaklıkların kadrolarına ise açıktan atama yapılabileceği
belirtildi. Emekli kamu görevlilerinin bu kuruluşlarda sözleşmeli olarak
çalışabilecekleri de vurgulandı.
EMEKLİ AYLIĞI KESİLİR
DPB yazısında, gerek açıktan atama, gerekse sözleşmeli
olarak kamuda çalışmaya başlayanların emeklilik ve yaşlılık aylıklarının
kesilmesinin genel kural olduğu belirtildi. Emeklilik ve yaşlılık aylığı
kesilmeden çalışabilecek kişiler ise şöyle sıralandı:
- Cumhurbaşkanlığına seçilenler,
- Dışarıdan bakanlığa atananlar,
- Yasama organı üyeliğine (milletvekili) seçilenler,
- Mahalli idareler seçimleri sonucuna göre görev alanlar,
- Sadece toplantı veya huzur ücreti ödenen görevleri
yürütenler ile yönetim ve denetim kurulu üyeliği ücreti karşılığında
görevlendirilenler,
- Yaş haddini aşmamış olmaları kaydıyla her derece ve
türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ders ücreti karşılığı ders görevi
verilenler
- Vakıf üniversitelerinde görev alanlar,
- Cumhurbaşkanı tarafından atananlar ve TBMM tarafından
yapılan seçimler sonucunda görev verilenler,
- Milletvekili görevinin bitiminden sonra öğretim üyesi
olarak atananlar.
VAZİFE MALÛLLERİ MEMUR OLARAK ATANABİLİR
Bir üniversite, DPB'na başvurarak, vazife malûlü olarak
emekliye ayrılan bir kişinin idari kadroya atanıp atanamayacağını sordu.
Verilen görüş yazısında, vazife malûllüğü aylığı almakta olan kişinin, söz
konusu aylığı kesilmeden üniversitede idari bir kadroya atanabileceği
belirtildi. Yazıda, atama yapılabilmesinin tek şartının, malûllüğünün görevini
yapmasına engel teşkil edip etmeyeceğine dair sağlık raporu alınması olduğu
kaydedildi.