Kovit-19’un hayatımıza girdiği ilk günlerde, kısa süre de
olsa 5G adında bir teknoloji tartışıldı. Özellikle Çin’de, büyük tartışmaların
yaşandığından bahsedildi bu konuda… Ve diğer ülkelerde de tartışıldığını ve
hatta birçoğunda istenmediğini falan okuduk haber bültenlerinde… Hatırlayınız;
baz istasyonlarını parçalıyorlardı bazı görüntülerde…
5G olarak adlandırılan teknolojik olguya birkaç paragraf
sonra döneceğim.
Futbolla devam edelim;
Karşılaştığınızı sanıyorum; özellikle profesyonel futbol
takımlarının antrenmanlarında, futbolcuların üzerlerinde görüyoruz. Askılı,
genellikle siyah renkte, göğüs bölgesini kaplayan, bir çeşit kısa ve dar atlete
benzer bir giysi… Elbet ki son yıllarda bu giysi revaçta… Neden mi? Çünkü
bahsini ettiğim bu giysi, teknolojik bir kıyafet aslında…
Giyilebilir teknolojiler diye bir hadise son yıllarda
oldukça değişik sektörlerde ve farklı enstrümanlar şeklinde göze çarpıyor. Koşucuların
sürekli nabız ve tansiyonlarını ölçen kol saatlerinden tutun da, kamera olarak
çalışan gözlüklere kadar… Az önce örneklemeye çalıştığım antrenman giysisi de
bu konuya en iyi örneklerden…
Gelişen teknoloji ile birlikte, iyice küçülen elektronik
olgu, kibrit kutusu büyüklükte bir aygıt haline gelip, sporcunun antrenman ya
da müsabaka boyunca, tüm işlevlerini GPS (Global PositioningSystem; Küresel
Konumlama Sistemi) teknolojisini kullanarak bir bilgisayara gönderiyor. Bilgisayar
içerisinde özel hazırlanmış istatistik yazılımı, kendisine iletilen bu
bilgileri ilgili sporcunun hanesine işliyor ve farklı varyasyonlarda
istatistiki bilgiler üretiyor. Takımın antrenörü veya bu konudaki ilgilisi bu
verileri okuyarak, sporcu hakkında daha fazla gerçekçi ve neredeyse kesin
bilgilere sahip oluyor ki, bu da takımın performansına olumlu olarak katkıda
bulunuyor.
Bir nevi takip cihazı aslında… Sadece verimini değil,
sağlık ile ilgili olan durumunu da rapor ediyor sporcunun… Takip dedim ya, antrenmanlarda
ya da saha içerisinde, müsabaka anında sporcunun sıcaklık haritası çıkarılabiliyor.
Aynı şekilde sporcunun koşu mesafesi gibi diğer bilgileri de, antrenörün
elindeki küçücük bir ekrana yansıyabiliyor.
Fifa (Dünya Futbol Federasyonları Birliği) bu konuda
adaleti sağlayabilmek için, “Elektronik Performans ve Takip Sistemi” (EPTS)
adında ve elbette ki bazı kriterler eşiğinde kullanımına izin vermiş. Bizim
federasyonumuzun da internet sayfasından “Futbol Oyun Kuralları 2020–2021”
araması yaparak ilgili talimata ulaşabilirsiniz.
Bu kadar teknik bilgi yeter!
Yazılarımda sürekli film örnekleri vermeye ve sizlerin de
bu filmleri izlemenize sebep olmaya çalışıyorum. Bugünün film mönüsünde,
Amerikalı yakışıklı aktör Brad Pitt’in başrolünü oynadığı, “Moneyball” adında
bir film var. Film, bir beysbol takımının koçunun, farklı bir istatistik
tekniği uygulamasını ve sıradan bir kadrosu olmasına rağmen ardı ardına, yirmi
müsabaka kazanmasını ve takımın efsaneye dönüşmesini konu ediyor. İlk yirmi
dakikası sıksa da, mutlaka izlenmesi gereken filmlerden…
5G’mi? Unutmadım! Kovit–19 ‘un ilk defa yayılmaya
başladığı günlerde ki, bugünden yaklaşık 7–8 ay öncesidir; bahsini ettiğim 5G
teknolojisinin adı çokça anılmıştı. Ancak birçok ülkeden çıkan sesler, 5G ile
ilgili tüm haberleri sonlandırdı. Duyuyor muyuz uzun zamandır 5G? Hayır!
Nedir bu 5G? Kısaca beşinci nesil iletişim hizmeti… Peki,
ne var bu beşinci neslin içerisinde? Veri aktarım hızının, günümüz
teknolojilerinden on kat daha hızlı olacağı söyleniyor. Bu da ses ve görüntü
başta olmak üzere her türlü verinin, çok daha hızlı bir şekilde, bir yerden bir
yere ulaşabilmesi demek. Yani, bir sporcunun hemen her türlü verisinin anında,
mükemmel bir hız ile izlenebileceği gibi, benzer aygıtlar ile herkesin anlık
verilerinin de takip edilebilmesi demek bu… Zaten, mahremiyetin bozulacağından
veya gizliliğin kalmayacağından dem vurmuşlardı 5G karşıtçıları… Bu nedenle de
karşı gösteriler, dünyanın farklı bölgelerinde baş göstermişti.
O günlerde “acaba biri bizi mi gözetleyecek” endişesi ile
karşı çıkılan 5G’ye, şimdilerde HES (Hayat eve sığar) kodu ile aslında ve
neredeyse “merhaba” demedik mi? Yanlış anlaşılmasın, HES kodu ile aslında
insanlar takip ediliyor ve aynı sporcularda olduğu gibi; faydalı bir netice
elde edebilmek için…
Dipnot; “Doğru kullanılan ve amaca hizmet eden teknoloji,
işlenmiş elmas madeni gibidir”.
