Ülkemize ziyarette bulunan Yunanistan Başbakanı Çipras, önceki Yunanistan Başbakanlarında olduğu gibi Ruhban Okulu’nu gündeme getirdi. Bundan sonra da getirmeye devam edecekler. Bu günü anlayabilmek ve geleceğe dönük stratejik kararlar verebilmek için geçmişin çok iyi bilinmesi ve analiz edilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda; konu ile ilgili birbirini takip eden yazılarımla açıklığa kavuşturmaya çalışacağım.
MEGALİ İDEA-YUNANİSTAN –PATRİKHANE İLİŞKİSİ
Patrikhane, Osmanlı İmparatorluğu’nun kudretine sığınarak ekümenlik otoritesini genişletmiş, fakat Fransız Devrimi’nin tahrik ettiği milliyetçilik akımlarıyla imparatorluktan kopmalar olunca, kendisine yeni bir güçlü devlet aramaya başlamıştır.
İlk dış devlet desteğ Rus Çarı’ndan gelmiştir. Patrikhane temsilcisinin de üç kuruluşundan biri olduğu gizli Etniki Eterya, Odesa’da Rus Çarı’nın sarayında kurulmuş ve ve bu cemiyetn amacı olan Megali İdea böyle doğmuştur.(1814)
Etniki Eterya’nın ilk başarısı Yunan ayaklanmasıdır.(1821)(Yunanistan 25 Mart gününü o tarihten beri her yıl bağımsızlık günü olarak kutlamaktadır.) Papazların katılımıyla gerçekleşen bu harekette Patrik Gregoryos’un ilgisi tespit edilerek idama mahkum edilmiştir. O tarihten itibaren Patrikhane gizli ya da açık Megali İdea hareketi içinde olmuştur.
Boğazların, Yunan hareketinin koruyucusu Rusya’nın eline geçmesi tehlikesi karşısında, İngiltere ve Fransa Yunanistan’ı himayeleri altına almışlar. Daha sonra bunlara Wilson ABD’si de katılmış; böylece kilise desteğindeki Megali İdea bir Yunan politikası olarak günümüze kadar gelmiştir.
Bu politikanın iki amacı vardır.
Birincisi; Türkiye’de Helen izleri bulunan toprakları Yunanistan’a iltihak etmek ve Patrikhane’yi Türk egemenliğinden kurtarmak.
İkincisi; ilhak edilen topraklardan Türkleri çıkarmaktır.
Yunanistan ile Patrikhane arasında anayasal bağlar vardır.Yunanistan Anayasası’nın 3’ncü maddesiyle, İstanbul Patrikhanesine “lağvedilemez biçimde” ebediyen bağlı olduğunu bütün dünyaya resmen ilan etmektedir. Yine Anayasa hükmü olarak Girit Metropolitliği ile On İki Ada’daki dört Metropolitlik ve Aynaroz Manastırları da, Atina Otosefal Kilisesi’ne değil, doğrudan Patrikhaneye bağlıdır. Görüldüğü gibi Yunanistan ile Patrikhane arasında organik bağlar kurulmuştur.
BİR SONRAKİ YAZIM DA RUHBAN OKULU İLE DEVAM EDECEĞİZ.
