Dolandırıcılık tarihine 1920’li yıllarda Charles Ponzi tarafından kazandırılan ve onun adıyla özdeşleşen sistem hala karşımıza değişik sistemlerle çıkıyor ve hala insanlarımız bu sisteme para yatırmaya devam ediyor.
Birkaç farklı şekli bulunan ponzi, temelde yeni yatırımcılardan gelen paraların eski yatırımcılara aktarılmasıyla işliyor. Yeni yatırımcı bulunamazsa veya yatırımcılar bir anda sistemden çıkmak isterse çöküyor.
Geçtiğimiz yıllarda titan zinciri olarak karşımıza çıkan bu dolandırıcılık yöntemi, arada bir pazarlama yöntemiyle karşımıza çıksa da son olarak çiftlikbank olayıyla yeniden gündeme geldi.
Olayın özeti şu:
Size normal şartlarda kazanabileceğinizin çok üzerinde gelir vaat edilerek bir sistem kuruluyor. Atıyorum en yüksek banka faizi yüzde 10 iken bu sistem size yüzde 20 faiz vaat ediyor. Bankanın 2 katı faizle para kazanmak insanlara cazip geliyor.
İşin garip tarafı, tek işleri paradan para kazanmak olan bankaların veremediği bu kazancı başka bir yatırımcının nasıl verebileceğini kimse düşünmüyor.
Bu sisteme 100 TL yatırıyorsunuz; 1 yıl sonra size paranızın 120 TL olduğu ve sistemden çıkmak isteyip istemediğinizi soran bir mesaj geliyor. Sez da paranızın çoğaldığını sanarak sistemde kalmak istiyorsunuz. Üstüne bir de eşinize dostunuza tavsiye edip sisteme daha çok para girmesine aracılık ediyorsunuz.
Eğer sistemden çıkmak isterseniz gene sorun yok. 120 TL hesabınıza yatıyor. Çünkü sisteme dahil olanlar sürekli arttığı için kasada sizin paranızı ödeyecek para var. Üstelik paranız hesabınıza yattığı için sistem daha fazla güven kazanıyor. Daha çok insan sizden duyup sisteme giriyor.
Bu şekilde gelişen saadet zinciri, katılacak yeni üye bulunamayana kadar veya sistemden toplu çıkış olana kadar devam ediyor. Siz internetten süt sağıp, yumurta toplayıp paranız çoğalıyor diye düşünürken, sizin para ile sistemi işletenler keyif çatıyor. Sistemin patlayacağını anladıklarında da tası tarağı toplayıp kirişi kırıyorlar.
Önümüzdeki günlerde daha bunun çok benzerleriyle karşılaşacağız gibi duruyor. Benim tavsiyem, bankaların verdiğinden daha yüksek faiz getiren hiçbir sistem inandırıcı değildir. Böyle bir kazanç mümkün olsa zaten bankalar kazanır ve size daha yüksek faiz verirler.
